Gaz z łupków, znany również jako gaz łupkowy czy gaz niekonwencjonalny, to rodzaj gazu ziemnego znajdującego się głęboko w podziemnych formacjach skalnych, głównie w łupkach. Te specyficzne skały, bogate w materiał organiczny, przekształcają się pod wpływem ciśnienia i temperatury w ciągu milionów lat, tworząc złóża gazu. W odróżnieniu od tradycyjnych złóż gazu ziemnego, które zbierają się w dużych, łatwo dostępnych rezerwuarach, gaz łupkowy jest rozproszony w porach i szczelinach skał, co sprawia, że jego wydobycie jest bardziej skomplikowane.
Jego istnienie było znane od wielu lat, ale dopiero niedawno, dzięki nowoczesnym technologiom wydobywczym, stało się możliwe ekonomiczne wykorzystanie tego surowca. Kluczowym procesem, który umożliwił komercyjne wydobycie gazu z łupków, jest hydrauliczne łamanie skał (fracking). Polega ono na wprowadzeniu pod wysokim ciśnieniem mieszanki wody, piasku i specjalnych chemikaliów w głąb formacji łupkowej, co prowadzi do powstania mikroszczelin, przez które gaz może swobodnie przepływać do odwiertu. Gaz z łupków jest postrzegany jako ważny element w globalnym miksie energetycznym, pomagając dywersyfikować źródła energii i zwiększać bezpieczeństwo energetyczne wielu krajów.
Suwerenność energetyczna oznacza niezależność w dostawach i produkcji energii dla naszego kraju.
Gaz ziemny jest paliwem o niższej emisji dwutlenku węgla w porównaniu z węglem czy ropą naftową.
Złoża w skali globalnej Według szacunków US Energy Information Administration, w skali globalnej zidentyfikowano złoża gazu łupkowego w przeszło 40 krajach. Największe potencjalne złoża znajdują się w Chinach, Argentynie i Algierii, choć również Stany Zjednoczone i Kanada posiadają znaczące rezerwy tego surowca.
Technologia wydobycia Gaz łupkowy wydobywa się za pomocą techniki hydraulicznego łamania skał (fracking). Wysokociśnieniowa mieszanka wody, piasku i chemikaliów jest wtłaczana w głąb ziemi, tworząc szczeliny, przez które gaz może być ekstrahowany. Mimo że technologia ta jest skuteczna, wywołuje też kontrowersje związane z potencjalnym wpływem na środowisko.
Redukcja emisji CO2 Gaz ziemny emituje o około 50% mniej dwutlenku węgla niż węgiel, co czyni go bardziej przyjaznym dla środowiska źródłem energii w porównaniu z innymi paliwami kopalnymi.
Rola w dywersyfikacji źródeł energii Dzięki gazowi łupkowemu wiele krajów ma możliwość dywersyfikacji swoich źródeł energii, zmniejszając zależność od importowanych surowców i zwiększając bezpieczeństwo energetyczne.
Wpływ na gospodarkę Boom związany z wydobyciem gazu łupkowego przyniósł ze sobą znaczące korzyści gospodarcze dla wielu regionów, w tym tworzenie miejsc pracy, wzrost inwestycji i dochodów z podatków.
Bezpieczeństwo i kontrowersje Mimo wielu korzyści związanych z gazem łupkowym, wydobycie tego surowca nie jest wolne od kontrowersji. Obawy dotyczą głównie potencjalnego zanieczyszczenia wód gruntowych, wpływu na lokalne ekosystemy oraz ryzyka sejsmicznego związanego z działalnością wydobywczą.
Całkowite zanieczyszczenie wód gruntowych Często słyszy się, że hydrauliczne łamanie skał zawsze prowadzi do zanieczyszczenia wód gruntowych. Chociaż istnieją przypadki wycieków, odpowiednio przeprowadzone operacje z użyciem nowoczesnych technologii i odpowiednich zabezpieczeń minimalizują to ryzyko.
Nieustanne trzęsienia ziemi Choć proces wydobycia gazu łupkowego może powodować mikrosejsmiczne aktywności, nie są one porównywalne z naturalnymi trzęsieniami ziemi o dużym natężeniu. Większość tych wstrząsów jest niewyczuwalna na powierzchni.
Brak ekonomicznej opłacalności Mówi się, że wydobycie gazu łupkowego jest zbyt kosztowne, aby było ekonomicznie opłacalne. W rzeczywistości, dzięki postępowi technologicznemu i skalowaniu produkcji, koszty te stale spadają, a gaz łupkowy staje się konkurencyjny cenowo w wielu regionach.
Kończące się rezerwy Popularnym mitem jest twierdzenie, że rezerwy gazu łupkowego szybko się wyczerpują. W rzeczywistości, ze względu na stałe odkrywanie nowych złóż oraz postęp w technologiach wydobycia, szacunki dotyczące globalnych rezerw gazu łupkowego są regularnie rewizjonowane w górę.
Brak korzyści dla lokalnych społeczności Niektórzy twierdzą, że tylko wielkie korporacje czerpią korzyści z wydobycia gazu łupkowego. W praktyce jednak wiele lokalnych społeczności doświadcza wzrostu miejsc pracy, inwestycji i dochodów z podatków dzięki działalności związanej z gazem łupkowym.
100% szkodliwość dla środowiska Chociaż wydobycie gazu łupkowego ma pewne wpływy na środowisko, jest to paliwo kopalne o stosunkowo niskim wpływie w porównaniu z innymi, takimi jak węgiel. Z odpowiednimi regulacjami i praktykami, jego negatywny wpływ na środowisko można minimalizować.